امام صادق (ع) از معتب، وکیل خرج خانه خود پرسید: "امسال در خانه گندم داریم؟"
پاسخ داد:" بلى یابن رسول الله، به قدرى که چندین ماه را کفایت مى‌کند، گندم ذخیره داریم."
امام فرمود:" آنها را به بازار ببر و در اختیار مردم بگذار و بفروش".
معتب با تعجب گفت:" گندم در مدینه نایاب است. اگر این‌ها را بفروشیم، دیگر خرید گندم براى ما میسر نخواهد شد."
سخن حضرت(ع) اما همان بود: " همه این‌ها را ببر و در اختیار مردم بگذار و بفروش."
معتب دستور امام(ع) را اطاعت کرد،گندم ها را فروخت و نتیجه را گزارش داد.
پس از بازگشت، امام(ع) به او دستوری داد که برای همیشه می‌تواند نسخه ای فراروی مردمان (توانگر به ویژه تجار و کسبه) باشد: "بعد از این، نان خانه را به صورت روزانه از بازار بخر. نان خانه من نباید با نانى که در حال حاضر توده مردم مصرف مى‌کنند، تفاوت داشته باشد و از این پس نیمى گندم و نیمى جو باشد. من به حمدالله توانایى دارم که تا آخر سال خانه خود را با نان گندم به بهترین وجهى اداره کنم، ولى این کار را نمى کنم تا در پیشگاه الهى، مسأله اندازه‌گیرى معیشت را رعایت کرده باشم."
داستان کوتاه فوق ، با توجه به شرایط اقتصادی امروز جامعه ما می تواند برای بسیاری از افراد جامعه که این گونه عمل نمی‌کنند، درس آموز باشد، به شرط آن که بکوشیم دست کم در چنین مواردی، نه صرفاً در مقام گفتار، بلکه رفتارهای خود را به سیره ائمه اطهار(ع) نزدیک‌تر کنیم.
ایام شهادت مظلومانه رییس مذهب جعفری که مکتب تشیع بسیاری از میراث فکری و معنوی خود را مدیون تلاش های علمی این امام همام است، نیکوفرصتی است تا دیگربار با نگاهی به سیره و زندگانی نورانی صادق آل محمد(ص)، از این خرمن عظیم و تمام ناشدنی، توشه‌ای به قدر فهم و درک خود به ویژه در خصوص سبک زندگی اسلامی برگیریم و بدین سان زمینه سعادتمندی خود در دنیا و آخرت را فراهم کنیم.
با توجه به انبوه احادیث گران‌قدر و نابی که از این حجت الهی به دست ما رسیده، می‌توان درس‌ها و نکات بسیاری از ایشان فراگرفت و آنها را در زندگی فردی و اجتماعی به کار بست؛ در ادامه این سطور، به‌طور گذرا به برخی از آنها اشاره می‌شود؛
گاهی اوقات بسیاری از ما در زندگی شخصی و خانوادگی خود از مفهوم زیبایی به نام عفو و گذشت که مورد تاکید فراوان اسلام و اهل بیت(ع) است غافل می شویم، حال آنکه اگر غرور و تکبر، خودخواهی و خودمحوری و خشم و نفرت را از وجودِ خویش پالایش کنیم، می توانیم با جایگزین کردن مهر و محبت، چهره و سیمایِ زندگی این دنیایی خود را هر چه بیشتر و بهتر ، زیبا سازیم.
ایجاد مهر و محبت در میان مؤمنین آنقدر مهم و ارزشمند است که حضرت صادق(ع) در حدیثی می فرماید: "هر کس در چهره برادرش لبخند بزند، برایش حسنه است."
در حدیث دیگری از ایشان است که:" سه چیز از خصلت‌های ارزشمند دنیا و آخرت است؛ بخشودن کسی که به تو ستم کرده است، پیوستن به کسی که از تو بریده است و بردباری ورزیدن، هر گاه نسبت به تو رفتار جاهلانه‌ای شود"
یکی از ضروری ترین نیازهای جامعه ما، تلاش در مسیر تقویت فرهنگ انتقادپذیری است و اینکه از انتقادات سازنده و دلسوزانه دیگران، نرنجیم.
حدیث بسیار معروفی در همین باره از امام صادق(ع) داریم که بعید می دانم کمتر کسی آن را نشنیده باشد:" محبـوب‌ترین برادرانم نزد من، کسى است که عیب‌هایم را به من اهدا کند."
این روزها ، کم نیستند افرادی در بین ما که در زندگی خود سرگردان هستند، آرامش و آسایش حقیقی نداشته و بعضاً به دلیل درک نادرست از هدف زندگی ، دست به اقدامات ناشایسته ای می زنند.
برای پاسخ به این دغدغه ها، حدیث زیبا و ارزشمندی از امام ششم روایت شده که می تواند برای تک تک افراد جامعه ما بسیار کاربردی باشد.
"از امام (ع) پرسیدند زندگی خود را بر چه بنا کردی؟
فرمود : بر چهار اصل؛
1- دانستم رزق مرا دیگری نمی‌خورد، پس آرام شدم؛
2- دانستم که خدا مرا می‌بیند، پس حیا کردم؛
3- دانستم که کار مرا دیگری انجام نمی‌دهد، پس تلاش کردم؛
4- و دانستم که پایان کارم مرگ است، پس مهیا شدم."
تسلیت عرض میکنم.
امام صادق(ع):
مایه ی زینت ما باشید، نه مایه عیب ما
با مردم نیکو سخن بگویید و زبان خود را نگاه دارید
و آن را از حرف های بیهوده و سخنان زشت باز دارید
خدایا بحق امام صادق (ع)، ایمان عارفانه و عمل صادقانه به همه ما عنایت بفرما/ آمین
نخستین تخریب قبور ائمه اطهار به دست وهابیون در سال 1220 ه ق رخ داد که شیعیان با امکانات خود بقیع را بازسازی کردند اما وهابیون در 8 شوال 1344 بقیع را ویران نمودند و سندی دیگر در کارنامه سیاه خود به ثبت رساندند و مظلومیت شیعه را مهر کردند. قبل از تخریب بقیع بر روی قبور پیشوایان و بزرگان اسلام گنبد و بناهائی قرار داشت و ائمه بقیع در بقعه بزرگ هشت ضلعی ساخته شده بود که پس از تسلط وهابیان بر مدینه بناها به صورت کامل تخریب شد. وهابیت که جنبشی مذهبی در قرن هجدهم در عربستان است توسط محمد ابن عبدالوهاب بنیان‌گذاری شد و مورد قبول خاندان سعودی قرار گرفت.
حرکت وهابی‌ها در ویرانی بقیع ناشی از کج فهمی‌ها و ناآگاهی است آن گونه که وهابیت در تاریخ اسلام جنایات دیگری را نیز رقم زده و امروز نیز در کشورهای اسلامی از جمله سوریه، عراق و ... دست به جنایات شنیعی زده و می‌زنند. وهابیت که گرفتار آفت بزرگ و خطرناک تندروی، کج‌روی‌ها و برداشت‌های غلط و خود ساخته هستند با تخریب بقیع، سند توحش خود و مظلومیت شیعه را امضا کرده و امروز این فرقه انحرافی با کشتار بی گناهان، کارنامه سیاه دیگری را تثبیت کرده‌اند.
با بررسی فرهنگ لغت خواهیم دید که فطر در لغت به معنای شکستن است، اما راجع به متعلق آن چیزی بیان نگردیده است، البته برخی آن را به شکستن نخوردن و نیاشامیدن تعبیر می کنند، بدین معنا که پس از مدتی نخوردن و نیاشامیدن، این نخوردن و ناشامیدن را می شکنند، که از این تعبیر به فطر می شود. اما به راستی فطر بدین معنا است؟ آیا به راستی وقتی خدا و ائمه(ع) واژه فطر و عید فطر را به کار می برند این معنا را مدنظر می آورند؟ گمان می کنم اینگونه نباشد. دلیل این حرفم این است که با استعمال این لفظ و اراده این معنی، توجه به بعد حیوانی انسان خواهد شد و بعد معنوی و الهی انسان پنهان و مخفی و مغفول خواهد ماند. اما معنای حقیقی فطر و عید فطر چه خواهد بود؟ به نظر می رسد که معنای حقیقی فطر همان شکستن است، اما متعلق آن شاید فقط خوردن و اشامیدن نباشد، بلکه مراد و متعلق شکستن، شکستن بعد شیطانی است، یعنی شکستن غرور و تکبر و حرص و بخل و دروغ و ظلم و …… و پس از شکستن برگشت به فطرت، فطرتی که پاک آفریده شد، فطرتی که با دستانمان تیره شد. و چه زیباست وقتی دو کلمه فطر و عید در کنار همند، چون عید به معنای بازگشت است و در کنار فطر می شود “بازگشت به فطرت”. یعنی این روز، روز بازگشت انسان است به فطرت، فطرتی که پاک بود. به بیان دیگر ماه مبارک رمضان را می توان یک پروسه و مرحله ای از پایان تا آغاز دانست، که هدف آن بندگی و عبودیت و رسیدن به قله ای است که خودد آغاز راه جدیدی است، مسیری که انتهای آن رجوع به فطرت است و این رجوع و برگشت به فطرت در آخرین روز ماه و اولین روز سال بندگی جدید برای انسان ها رخ می دهد. به هر حال جای دارد به نوبه خود این عید سعید و بزرگ را به عموم مومنین و مومنات در جای جای این گیتی پهناور تبریک گوییم و از خدای متعال خواهان عفو و بخشش در این عید بزرگ هستیم
به امید قبولی طاعات وعبادات
اظهار نظر علمای اهل سنت
علمای اهل سنت در رابطه با موضوع ظهور این گونه اظهار نظر کرده اند:
راجع به ظهور مصلح آخرالزمان در میان اصحاب و تابعین از قرن اوّل هجرت و بعد از آن تا به امروز خلافی نبوده و همه (علمای اهل سنت) بر ظهور آن حضرت اتفاق داشته و دارند و اگر کسی در صحت احادیث آن و صدور این بشارت از پیامبر اسلام (ص) تردید می کرد، حمل بر عدم استقامت یا بی اطلاعی او می کردند و به همین جهت تاکنون کسی مدعیان مهدویت را به انکار اصل ظهور حضرت مهدی (عج) رد نکرده است.
در این راستا سویدی می گوید: آنچه بر آن اتفاق دارند این است که مهدی (عج) آن کسی است که در آخرالزمان قیام می فرماید و زمین را پر از عدل و داد می کند.
خیرالدین آلوسی یکی دیگر از علمای اهل سنت می گوید: بر اساس صحیح ترین گفته ها نزد اکثر اندیشمندان ظهور مهدی (عج) از جمله نشانه های قیامت است و نظر برخی از اهل سنت که آمدن وی را انکار نموده اند فاقد ارزش و اعتبار است.
مشترکات مسئله ی مهدویت بین اهل سنت و شیعه
در این جا مشترکاتی که در رابطه با امام زمان (عج) بین دو مذهب تشیع و تسنن وجود دارد، اشاره می شود:
1. حتمی بودن ظهور و قیام حضرت مهدی (عج)
2. نسبت حضرت مهدی (عج)
نسبت حضرت مهدی (عج) در دیدگاه شیعه مشخص است. اما اهل سنت در موارد معینی به آن اشاره کرده اند.
2-1. حضرت مهدی (عج) از اهل بیت و فرزندان رسول خدا؛ ابن ماجه در سنن خود نقل کرده که پیامبر (ص) فرمود: «المهدی (عج) منا اهل البیت یصلحه الله عزوجل فی لیلة».
2-2. حضرت مهدی (عج) از نسل حضرت علی (ع) ؛ سیوطی در عرف الوردی نقل کرده که رسول خدا (ص) دست علی (ع) را گرفت و فرمود: «سیخرج من صلب هذا فتی یملأ الارض قسطاً و عدلاً».
2-3. حضرت مهدی (عج) از نسل فاطمه (س) ؛ ابن ماجه از ام سلمه نقل کرده که وی از رسول خدا (ص) چنین شنید: «المهدی (عج) من ولد فاطمه(س) ».
3. ویژگی های جهانی حضرت مهدی (عج)
اوصافی که در کتاب های اهل سنت برای امام مهدی (عج) ذکر شده، بر گرفته از احادیثی است که آنان از پیامبر اسلام (ص) نقل می کنند و در کلیات با اوصاف ذکر شده در کتاب های علمای شیعه فرقی ندارد.
3-1. قدرتمند بودن آن حضرت هنگام ظهور؛ در روایات فراوانی تأکید شده که حضرت مهدی (عج) هنگام ظهور دارای بدنی بسیار قدرتمند است.
3-2. چهره ی نورانی؛ جوینی از رسول خدا (ص) روایت کرده است: «المهدی (عج) من ولدی ... کانّ وجهه کوکب درّی».
3-3. پیشانی بلند و بینی کشیده؛ صغانی از رسول خدا (ص) نقل کرده است: «ان المهدی (عج) اقنی اجلی».
3-4. خال بر گونه؛ بر گونه ی راست مهدی (عج)، خالی مشکی وجود دارد.
3-5. ظهور در سن چهل سالگی؛ البته از نظر شیعه ظهور حضرت در سن پیری، ولی به هیئت و صورت چهل سالگی است.
4. هم نام بودن حضرت مهدی (عج) با پیامبر(ص)
اهل سنت و شیعه اتفاق نظر دارند که حضرت مهدی (عج) هم نام رسول خدا(ص) است.
5. زمینه های ظهور
5-1. ناامیدی کامل مردم؛ داود ابن کثیر الرقی می گوید: به حضرت صادق(ع) عرض کردم: این موضوع (ظهور) برای ما طولانی شد، تا بدان جا که سینه های ما تنگ شده است. حضرت فرمود: هنگامی که ناامیدی از فرج بیش از همه چیز شد، منادی از آسمان به اسم قائم ندا خواهد داد.
5-2. فراگیر شدن ستم؛ رسول خدا(ص) در این باره فرموده است: «اگر از دنیا بیش از یک روز باقی نماند، خداوند آن روز را چنان طولانی خواهد کرد، تا این که مردی از اهل بیتم برانگیخته شود و زمین را آکنده از عدل و قسط کند. آن گونه که پر از ظلم و جور شده باشد.
6. نشانه های ظهور
6-1. ندای آسمانی؛ رسول گرامی اسلام (ص) فرمود: در ماه محرم بانگی از آسمان برآید بدین مضمون که برگزیده ی خداوند فلان (مهدی (عج)) است، پس سخنش را بشنوید و از او پیروی کنید.
6-2. خروج سفیانی.
6-3. خسف در بیداء؛ واژه ی خسف به معنای فرو رفتن و پنهان شدن و بیداء نام سرزمینی بین مکه و مدینه است. منظور از این نشانه ی این است که سفیانی با لشکری عظیم، به قصد جنگ با حضرت مهدی (عج) عازم مکه می شود. آنان در بین مکه و مدینه و در محل معروف بیداء به گونه ای معجزه آسا در زمین فرو می روند.
6-4. قتل نفس زکیه؛ کشته شدن انسانی پاک و بی گناه در آستانه ی قیام حضرت مهدی (عج) بین رکن و مقام.
7. امور مربوط به ظهور حضرت مهدی (عج)
7-1. اصلاح امر ظهور مهدی (عج) در یک شب.
7-2. محل ظهور؛ وجه اشتراک روایات این است که ظهور آن حضرت از مکه و از کنار کعبه آغاز خواهد شد.
7-3. بیعت با حضرت مهدی (عج)؛ یکی از موضوعاتی که در منابع شیعی و سنی مورد توجه قرار گرفته، بیعت یاران حضرت مهدی (عج) با ایشان، در طلیعه ی ظهور است.
7-4. نزول فرشتگان برای یاری حضرت مهدی (عج).
7-5. نزول عیسی و اقتدا به حضرت مهدی (عج)؛ رسول گرامی اسلام (ض) فرمود: مهدی (عج) می بیند که عیسی فرود آمده و گویا آب از موهایش می چکد. پس به او می گوید: جلو برو به نماز بایست. عیسی پاسخ می دهد: نماز برای تو به پا شده و آن گاه پشت سر مهدی (عج) به نماز می ایستد.
8. ویژگی های حکومت مهدی (عج)
8-1. عدالت گستری.
8-2. رفاه و آسایش عمومی؛ رسول اکرم (ص) فرمود: «مهدی (عج) در امت من خواهد بود... مردم در زمان او چنان زندگی خواهند کرد که هرگز قبل از آن زندگی نکرده اند.
8-3. رضایت همگانی از حکومت مهدی (عج).
8-4. امنیت همه جانبه.
8-5. احساس بی نیازی در مردم؛ پیامبر فرمود: «شما را به مهدی (عج) بشارت می دهم به هنگام ظهور او خداوند دل های امت محمد را سرشار از بی نیازی می کند.
8-6. غلبه اسلام بر سایر ادیان
8-7. جهانی بودن حکومت حضرت مهدی (عج)؛ امام صادق (ع) فرمودند: هنگامی که قائم قیام نماید، هیچ زمینی نخواهد ماند، مگر آن که در آن ندای شهادتین سر داده شود.
